Coming out

Jak (nie)reagować na coming out – o nieświadomej przemocy wobec osób queer.

1. Przede wszystkim doceń, że ktoś zdecydował się z Tobą podzielić tak ważną i często niełatwą rzeczą. Nawet jeśli wcześniej podejrzewałxś, nie musisz o tym mówić, teksty typu „od razu wiedziałxm”, „widać po Tobie” nie są w żaden sposób pomocne ani wspierające. Równie szkodliwe są teksty typu „Nie wyglądasz na lesbijkę” – są zbędne i powielają szkodliwe stereotypy.

2. Jeśli podejrzewasz, że bliska Ci osoba jest nieheteronormatywna, nie pytaj wprost, nie zmuszaj do coming outu ani przed Tobą, ani przed innymi. Pokaż osobie, że jest przy Tobie bezpieczna, że może na Ciebie liczyć jako na sojusznika – gdy osoba będzie gotowa, zapewne otworzy się przed Tobą.

3. Nie mów o coming oucie innym bez zgody osoby; tzw. outing jest formą przemocy.

4. Nie próbuj naprawiać osoby, która się przed Tobą wyoutowała: nie namawiaj jej na terapie, nie zachęcaj do zdobywania doświadczeń seksualnych wbrew jej woli. Nakłanianie do seksu wbrew woli drugiej osoby to przemoc. Często osoby niehetreonormatywne, szczególnie osoby homoseksualne i aseksualne spotykają się ze stwierdzeniem: „Jesteś X, bo nigdy nie uprawiałxś dobrego seksu…” lub „Pewnie masz traumę”. No tak nie działa, orientacja nie jest zlepkiem doświadczeń, nie można jej zmienić. Trauma, doświadczenie, a orientacja to różne kwestie.

5. Myślisz, że osoba jest w błędzie? Nie okazuj tego. To jej sprawa, jej doświadczenie i ona najlepiej wie, kim jest, a nawet jeśli jest w błędzie, to będzie jej błąd i z Twoim wsparciem na pewno prędzej czy później odkryje „kim jest”. Pytania typu: „Co jak Ci przejdzie?”, „A jesteś pewnx?” nie pomagają, zapomnij też o tekstach w rodzaju „To tylko moda” albo „Tak Ci się tylko wydaje:. Wiele z tych wypowiedzi jest nie tylko queerfobicznych, ale podchodzi pod gaslighting, który jest formą przemocy.

6. Coming out bliskiej osoby może Cię zszokować, może to być trudne. Wiele osób się tego spodziewa, nie wszystkie osoby oczekują euforycznej reakcji, ale zależy im na byciu akceptowanym i kochanym. Możesz powiedzieć o tym np. w ten sposób: „To dla mnie szok, muszę się z tym oswoić, ale dziękuje się, że mi o tym powiedziałxś”.

7. Gdy osoba mówi, że jest transpłciowa/niebinarna:

– Osoba może poprosić o używanie innych zaimków i imienia, to bardzo ważne, by to uszanować. Jeśli osoba, która już przeszła tranzycję (czy to społeczną, czy medyczną), mówi Ci o swojej tożsamości, nie pytaj o dawne imię (deadname), nie pytaj „od jak dawna osoba jest transpłciowa” ani o to, co osoba „ma w majtkach”. To jawne przekraczanie granic. Coming out nie daje Ci prawa do naruszania prywatności i intymności drugiej osoby, dlatego warto przemyśleć pytania z ciekawości.

8. Nie pytaj też o życie seksualne i romantyczne osoby. A już na pewno nie zaglądaj do łóżka, nie pytaj o pozycje, partnerów czy upodobania.

9. Jakże ważna kwestia językowa:

– Osoby transpłciowe nie „zmieniają płci”, osobą transpłciową „nie zostaje się” → można (ale nie trzeba!) przejść korektę płci, przejść proces korekty płci.

Warto unikać też zwrotów typu „Identyfikuje się jako…”, albo „Urodziłx się…”. → „Tożsamość płciowa tej osoby to…”,

– homoseksualizm, biseksualizm → homoseksualność, biseksualność. Człon „-izm” używany jest do tworzenia nazw jednostek chorobowych, a w 1990 roku w ICD-10 nieheteronormatywność przestała figurować jako choroba.

10. „Po co Wam te wszystkie orientacje, LGBT już nie starczy?”. Widocznie nie! Po co więc to wszystko? Takie „szufladki” pomagają osobom szukać ludzi takich jak one, dzięki nim dowiadują się, że nie są odstępstwem od normy. Nie Ty masz się czuć komfortowo z orientacją drugiej osoby, tylko ona.

11. Edukuj się o queerowości od queerów, polecamy następujące źródła:

– https://www.transfuzja.org/

– https://kph.org.pl/

– https://grupa-stonewall.pl/?gclid=Cj0KCQjwxIOXBhCrARIsAL1QFCa BCnt0fA8xrntcOwMOwRadjJt_LqTOITTsX5ZTO5OpZaAaJWZlEAoa Arc1EALw_wcB

– https://amnesty.org.pl/?gclid=Cj0KCQjwxIOXBhCrARIsAL1QFCatuvQ vjUnZyPLuKppAtTZ4Fdau7HIrHAetzwaJxnsHfUcVHg__-10aApuHE ALw_wcB

– https://sexed.pl/

– https://mnw.org.pl/en/

Instagramy:

– @ka.per

– @wstyduniemasz

– @majaheban

– @ queer_alice

– @inkluzywnamowa

– @fundacja_interakcja

– @Przyjaznylekarz

– @psychosekslogiczne

12. Błądzić jest rzeczą ludzką – masz prawo czegoś nie wiedzieć, ale nie traktuj osoby queerowej jak encyklopedii. Jej obowiązkiem nie jest nauczenie Cię, jak należy być dobrą osobą sojuszniczą. Powinnością osoby, która aspiruje do tej roli, jest edukowanie i kształcenie się.