Chorobliwa zazdrość

Idziesz na piwo ze znajomymi i praktycznie nieustannie dzwoni Twój telefon. To osoba partnerska chce wiedzieć, gdzie jesteś i co robisz, chociaż doskonale wie, że jesteś ze znajomymi. Kolejnych telefonów już nie odbierasz. Na koniec spotkania masz kilkanaście nieodebranych połączeń i wiadomości.

Jak zwykle rozmawiasz i żartujesz z koleżanką z klasy na przerwie. Potem Twoja dziewczyna wypytuje, kto to był, o czym rozmawiaxxście i dlaczego w ogóle się do niej odzywasz.

Umówiłaś się z nim po szkole, ale kiedy już się spotkaliście, to po prostu mu odbiło. Zaczął wypytywać, czemu i dla kogo tak się ubrałaś. „Z kim się widziałaś, z tym Maćkiem?” Nie przekonało go, że przecież macie iść razem na imprezę i dlatego tak się odstrzeliłaś!

Zazdrość to złożona emocja, na którą często składa się poczucie zagrożenia dla związku, obawa przed utratą, gniew, smutek czy niepewność. U każdej osoby i w każdej sytuacji może mieć nieco inne zabarwienie. W zdrowym związku pojawia się od czasu do czasu, kiedy odnosimy wrażenie, że osoba partnerska jest chyba nieco zbyt blisko z kimś innym – na przykład kimś znajomym z zajęć sportowych czy pracy. Kiedy zauważamy, że partnerx zbyt dobrze dogaduje się z tą czy inną osobą, wymienia z kimś uśmiechy – zazdrość kłuje. I to dobrze, bo oznacza, że związek nie jest nam obojętny, a co za tym idzie, postaramy się, żeby partnerx pozostałx nami zainteresowanx.

Kropla za dużo – kiedy zazdrość staje się toksyczna?

Same emocje są zjawiskiem neutralnym, istotne jest jednak, jak sobie z nimi radzimy, w tym wypadku – co robimy w reakcji na odczuwaną przez nas zazdrość. To bardzo indywidualna sprawa, w którym momencie granice zostają przekroczone. Dla jednej osoby stałe udostępnianie lokalizacji na telefonie to normalna sprawa, a dla drugiej już przesada. Są jednak zachowania, które zdecydowanie powinny zapalić czerwoną lampkę.

Przejawy „chorobliwej zazdrości”:

1) Próby kontrolowania osoby partnerskiej:

– wypytywanie, gdzie i z kim przebywa, co robi,

– sprawdzanie telefonu,

– wypytywanie wspólnych znajomych o to, co mówi, co i z kim robi druga osoba,

– ograniczanie kontaktu ze znajomymi i/lub rodziną.

2) Chęć bezustannego utrzymywania kontaktu:

– zbyt częste dzwonienie i pisanie, oczekiwanie szybkiej odpowiedzi,

– chodzenie wszędzie razem i spędzanie wspólnie całego czasu wolnego,

– wyrzuty lub kłótnia w reakcji na nieodebranie telefonu albo zbyt długi (według zazdrośnika, nie obiektywnie) brak odpowiedzi na wiadomość.

3) Podejrzliwość wobec ładnego ubioru, makijażu, zwłaszcza kiedy wybierasz się gdzieś bez partnerx; czasem nawet oskarżenia i awantury: „Czemu tak się ubierasz?”, „Z kim się widzisz?”.

4) Oskarżenia o zdradę i wzbudzanie wyrzutów sumienia lub reagowanie gniewem, kiedy z kimś rozmawiasz lub piszesz albo po prostu zajmujesz się swoimi sprawami. „Nie jestem dla ciebie ważnx”, „Nie kochasz mnie”, „Ono jest dla ciebie ważniejsze niż ja”. Czasem to wszystko dzieje się w gronie znajomych czy rodziny.

5) Krytykowanie, wyśmiewanie wyglądu, uwagi mające przekonać cię, że nikt inny Cię nie zechce.

6) Próby zastraszenia, agresja, bicie.

Chorobliwa zazdrość w związku – co robić?

Jeśli jesteś obiektem chorobliwej zazdrości, twoje granice często są naruszane. To może skutkować twoim złym samopoczuciem, utratą pewności siebie, utratą zaufania do osoby partnerskiej. Możesz też być często rozdrażnionx, zdenerwowanx. Bycie pod nieustanną kontrolą i ostrzałem oskarżeń rani i może sprawić, że trudno Ci będzie komukolwiek po tym wszystkim zaufać. Tak naprawdę z samą zazdrością niewiele możesz zrobić jako jej ofiara. Tylko nadmiernie zazdrosna osoba może zrobić coś, żeby zacząć kontrolować swoje zachowania. Czasem konieczna może okazać się praca z psychologiem czy psychoterapeutą. Ty natomiast możesz chronić swoje granice i nie pozwalać na kontrolowanie różnych aspektów Twojego życia.

Po pierwsze: szczerze porozmawiaj. Wytłumacz, że takie zachowania i oskarżenia są dla ciebie bolesne.

Po drugie: postaw granice. Zmień hasła do poczty i portali społecznościowych, jeśli zazdrosna osoba już je zna. Masz prawo do prywatności, spotkań i rozmów ze znajomymi.

Kiedy idziesz gdzieś ze znajomymi, jesteś w szkole, na zajęciach lub w pracy, nie musisz być ciągle pod telefonem ani natychmiast odpisywać na wiadomości.

Po trzecie: jeśli osoba partnerska zachowuje się agresywnie, czujesz się zagrożonx, czas zakończyć tę relację. Pamiętaj, że nie wolno usprawiedliwiać agresji. Jeśli jesteś zastraszanx, powiedz o sytuacji zaufanej osobie: przyjaciółce, rodzicowi, wychowawcy.

Może się zdarzyć, że padniesz ofiarą nękania lub stalkingu. Bezustanne telefony, obserwowanie cię, niechciane zaczepki, również online, rozpowszechnianie plotek na Twój temat. Pamiętaj, że takie zachowania można i trzeba zgłaszać. Możesz zablokować osobę, która Cię nęka. Jeśli to nie zakończy toksycznych zachowań, warto zgłosić wszystko odpowiednim osobom: rodzicom, zaufanemu nauczycielowi, policji. Nękanie to czyn karalny, a szukanie pomocy w takiej sytuacji to żaden wstyd.

„Mam obsesję na twoim punkcie” – zazdrość obsesyjna, zazdrość urojeniowa

Skrajna, patologiczna zazdrość czasem wynika z niewłaściwego funkcjonowania mózgu. Czasem jest to spowodowane nadużywaniem alkoholu lub używaniem narkotyków. Osoby obsesyjnie zazdrosne są nawiedzane przez natrętne myśli o zdradzie osoby partnerskiej, nawet jeśli mają świadomość, że to nie miało miejsca. Zaczynają sprawdzać i kontrolować partnera, żeby jakoś uspokoić natrętne myśli.

Ktoś cierpiący na zazdrość urojeniową ma przeświadczenie, że zostałx zdradzonx i doszukuje się na to dowodów.

Nie zamieszczamy tych informacji tutaj po to, żebyś próbowałx usprawiedliwiać osobę partnerską, albo ją samx diagnozować – tego nigdy nie rób! Chodzi nam o uświadomienie ci, że nie jesteś w stanie nic poradzić na skrajnie przejawiającą się zazdrość. Czasem wymaga to rozmowy z psychologiem albo psychoterapii, czasem brania odpowiednich leków. Kiedy masz do czynienia z osobą chorobliwie albo patologicznie zazdrosną, musisz zatroszczyć się przede wszystkim o własne zdrowie i bezpieczeństwo.